Opština Žitorađa se ističe bogatim kulturnim životom, kroz brojne manifestacije i inicijative koje čuvaju tradiciju i podstiču razvoj savremene umetnosti.
Jedan od najznačajnijih događaja je likovna kolonija „Koreni“, koja se svake godine održavala u etno domaćinstvu u Konjarniku, a ove godine održana je u selu Debeli Lug.
Kolonija “Koreni” organizuje se na prostoru okruženom bogatim prirodnim pejzažima Dobriča, što umetnicima pruža inspiraciju za stvaranje dela koja reflektuju specifičnosti ovog područja. Svake godine tema kolonije obuhvata elemente lokalne istorije, tradicije i prirode, čime se podstiče umetničko istraživanje i povezivanje sa korenima ovog kraja.
Ova kolonija je tokom više od deset godina okupila preko 60 akademskih umetnika iz Srbije i inostranstva. Umetnici, poput onih iz Bugarske i Slovačke, stvaraju dela inspirisana lokalnim motivima, ostavlјajući trajan umetnički trag u zajednici. Nastala dela izlažu se u Žitorađi, čime se ovaj kraj promoviše kao mesto kulturnog događaja i umetničke razmene. Kolonija „Koreni“ predstavlјa snažan primer kako umetnost može povezati lokalnu tradiciju i savremenu kreativnost, afirmišući kulturnu raznolikost regiona.
Likovna kolonija okuplja umetnike različitih stilova i tehnika, uključujući slikare, vajare i grafičare. Među učesnicima kolonije “Koreni” 2024. godine ističu se: Bojan Otašević, profesor likovnih umetnosti iz Beograda, Saša Nikolić, vajar iz Niša, i Ivana Petrović, slikarka iz Kruševca. Tokom nekoliko dana trajanja manifestacije, učesnici stvaraju umetnička dela koja se nakon završetka kolonije izlažu na javnoj izložbi. Ove izložbe su otvorene za sve ljubitelje umetnosti i predstavljaju priliku da se lokalna zajednica poveže sa umetničkim izrazom inspirisanim njihovim krajem.
Pored umetničkog stvaralaštva, “Koreni” uključuju i edukativne radionice i predavanja namenjene mlađim generacijama i široj javnosti. Ove aktivnosti imaju za cilj popularizaciju umetnosti i podizanje svesti o značaju očuvanja kulturnog nasleđa. U 2024. godini, poseban akcenat bio je na radionicama za decu, koje su vodili umetnici učesnici, pružajući najmlađima priliku da se kroz kreativni rad upoznaju sa tehnikama slikanja i vajanja.
Osim likovne kolonije, opština Žitorađa organizuje brojne manifestacije posvećene očuvanju kulturnog nasleđa. Najčešće uklјučuju prikaze tradicionalnih običaja, izložbe i koncerte koji okuplјaju meštane i posetioce iz šireg okruženja. Ovi događaji podržavaju očuvanje narodnog duha i promociju turističkog potencijala.
Dobrički kraj, nadaleko poznat po proizvodnji bostana, svake godine krajem jula postaje mesto okupljanja ljubitelja slatkih lubenica i dinja kroz dve značajne manifestacije – Bostanijadu u Mekišu i Bostanijadu u Pejkovcu. Ove poljoprivredno-zabavne manifestacije ne samo da promovišu bostan kao prepoznatljiv brend iz Dobriča, već i okupljaju proizvođače, posetioce i kulturne stvaraoce iz cele zemlje.
Bostanijada u Pejkovcu, opština Žitorađa, prvi put je organizovana 2014. godine, ali je brzo stekla popularnost i postala nezaobilazan događaj u kalendaru lokalnih manifestacija. Ova manifestacija okuplja proizvođače bostana iz naselja Pejkovac, Đakus, Samarinovac i Držanovac, koji drže primat po kvalitetu lubenica i dinja.
Dobričko kulturno leto je još jedna značajna manifestacija koja se svake godine organizuje s ciljem promovisanja lokalne kulture, umetnosti i tradicije. Program obuhvata raznovrsne aktivnosti, uključujući koncerte, pozorišne predstave, književne večeri i edukativne radionice za decu i odrasle. Ovaj događaj predstavlja priliku za afirmaciju lokalnih umetnika i razvoj kulturnog turizma u opštini Žitorađa.
Manifestacija Miholjski susreti sela ima za cilj povezivanje sela kroz kulturne i sportske aktivnosti. Održava se uz finansijsku podršku Ministarstva za brigu o selu, a program uključuje folklorne nastupe, izložbe rukotvorina, radionice starih zanata i takmičenja u tradicionalnim sportskim disciplinama. Ovaj događaj promoviše zajedništvo i očuvanje seoske tradicije, dok istovremeno podstiče razvoj ruralnih sredina.
Uz ove aktivnosti, opština aktivno podržava inicijative koje mladim umetnicima pružaju priliku za afirmaciju. Programi kao što su izložbe nastale u okviru kolonije ili manifestacije poput „Kulturnog leta“ obogaćuju kulturni život i predstavlјaju Žitorađu kao značajno kulturno središte ovog dela Srbije.
Sve ove manifestacije zajednički doprinose razvoju kulturnog i društvenog života u opštini Žitorađa, jačajući lokalni identitet i promovišući vrednosti zajedništva i solidarnosti. Kroz organizaciju ovih događaja, opština postaje prepoznatljiva kao centar kulturnih dešavanja u regionu, čime se dodatno podstiče razvoj turizma i očuvanje tradicije za buduće generacije.
Gl.i odg.urednik: D.Dinić
Ovaj serijal tekstova sufinansirala je Lokalna samouprava Žitorađa putem Konkursa za sufinansiranje projekata proizvodnje medijskih sadržaja u oblasti javnog informisanja u 2024. god.